Бараўз быў у бiблiятэцы, па яго словах. Нiхто не праверыць гэтую заяву. Iншыя былi, мабыць, у сваiх пакоях, але хто ведае, цi сапраўды былi яны там? Кожны нiбыта спускаецца ўнiз паасобку. Нават лэдзi Шэвенi-Гарэ i Бэры сустрэлiся толькi ў зале. Лэдзi Шэвенi-Гарэ прыйшла са сталовай. Адкуль прыйшоў Бэры? Хiба не можа быць, што прыйшоў не зверху, а з кабiнета? Вось i гэты аловак...
Але, аловак - гэта цiкава. Бэры не праявiў нiякiх эмоцый, калi я дастаў яго, але так магло быць таму, што ён не ведаў, дзе я знайшоў аловак, i яму было невядома, што ён згубiў яго. Давайце паглядзiм, хто яшчэ гуляў у брыдж, калi аловак быў ва ўжытку? Х'юга Трэнт i мiс Кардвэл. Яны выпадаюць. У мiс Лiнгард i дварэцкага жалезнае алiбi. Чацвёртая была лэдзi Шэвенi-Гарэ.
- Вы не можаце ўсур'ёз падазраваць яе.
- Чаму не, мой дружа? Паверце, што датычыць мяне - я магу падазраваць кожнага! Дапусцiм, што, нягледзячы на яе вiдавочную адданасць мужу, яна шчыра кахае адданага ёй Бэры?
- Гм, - сказаў Рыдл. - Нейкiм чынам у iх было нешта накшталт menege a trois* - на працягу многiх гадоў.
* Сям'я з трох (фр.).
- I яшчэ канфлiкт праз гэтую кампанiю памiж сэрам Гервазы i палкоўнiкам Бэры.
- Праўда тое, што сэр Гервазы мог намервацца перайсцi да рашучых i небяспечных дзеянняў. Мы ж не ведаем акалiчнасцей. Гэта магло з'явiцца прычынай вашага выклiку сюды. Скажам, сэр Гервазы падазрае, што Бэры наўмысна абiрае яго, але ён не хоча агалоскi, баючыся, што можа быць замешана i яго жонка. Так магчыма. Гэта дае абаiм рэальны матыў. I сапраўды трохi дзiўна, што лэдзi Шэвенi-Гарэ ўспрыняла смерць мужа так спакойна. А гэтыя духi могуць быць гульнёй!
- Потым, ёсць яшчэ адна складанасць, - сказаў Пуаро. - Мiс Шэвенi-Гарэ i Бараўз. Яны зацiкаўлены, каб сэр Гервазы не падпiсаў новага завяшчання. Калi гэта так, яна атрымлiвае ўсё пры ўмове, што яе муж бярэ прозвiшча сям'i...
- Так, i расказ Бараўза пра настрой сэра Гервазы ў гэты вечар трохi насцярожвае. У гуморы, нечым задаволены! Гэта не адпавядае нiчыiм словам.
- А яшчэ тут ёсць мiстэр Фобз. Надзвычай карэктны, надзвычай строгi, за iм - старая i агульнапрызнаная фiрма. Але юрысты, нават самыя рэспектабельныя, вядомыя тым, што яны прысвойваюць грошы свайго клiента, калi ў самiх нявыкрутка.
- Я думаю, вы робiцеся трохi меладраматычным, Пуаро.
- Вы лiчыце, што мае iдэi занадта падобныя на кiно? Але часта жыццё маё, Рыдл, надзiва падобнае на кiно.
- У Вестшыры пакуль што не было такога, - сказаў галоўны канстэбль. Лепей мы скончым нашы размовы з астатнiмi, як вы думаеце? Позна ўжо. Мы не бачылi яшчэ Рут Шэвенi-Гарэ, а яна, напэўна, самая важная з усiх.
- Добра. Але ёсць яшчэ мiс Кардвэл. Можа, нам сустрэцца спачатку з ёю, бо гэта не зойме многа часу, а з мiс Шэвенi-Гарэ пагутарым напаследак.
- Слушная прапанова.
9
У той вечар Пуаро толькi зiрнуў на Сьюзен Кардвэл. Цяпер ён пiльней прыгледзеўся да яе. Разумны твар, падумаў ён, нельга сказаць, што прыгожы ў поўным сэнсе слова, але надзелены прывабнасцю, якой проста мiлавiдная дзяўчына магла б пазайздросцiць. Валасы пышныя, твар з густам дагледжаны. Назiральныя вочы.
Пасля некалькiх папярэднiх пытанняў маёр Рыдл сказаў:
- Я не ў курсе, як блiзка вы знаёмыя з гэтай сям'ёй, мiс Кардвэл?
- Я iх зусiм не ведаю. Х'юга зрабiў так, каб мяне сюды запрасiлi.
- Дык вы сябруеце з Х'юга Трэнтам?
- Такi мой статус у гэтым доме: сяброўка Х'юга Трэнта. - Сьюзен Кардвэл усмiхалася, працяжна вымаўляючы словы.
- Вы даўно знаёмы з iм?
- О, не, усяго нейкi месяц. - Яна зрабiла паўзу, а потым дадала: - Я тут у якасцi нявесты.
- I ён прывёз вас пазнаёмiць са сваiмi?
- О, божа, зусiм не так! Мы трымалi гэта ў глыбокай тайне. Я проста прыехала на разведку. Х'юга казаў мне, што iх сям'я - як вар'яцкi дом. Я вырашыла: прыеду сама i пагляджу. Небарака Х'юга - мiлы пястун, але ў яго не варыць як след галава. Становiшча, ведаеце, было досыць крытычнае. Нi ў Х'юга, нi ў мяне - нiякiх грошай, а сэр Гервазы, галоўная надзея Х'юга, гарэў жаданнем ажанiць свайго пляменнiка з Рут. Х'юга, ведаеце, трохi слабавольны. Ён мог згадзiцца на гэты шлюб, разлiчваючы развесцiся потым.
- Такая iдэя не вабiць вас, мадэмуазель? - мякка запытаўся Пуаро.
- Абсалютна. Рут магла б атрымаць усе i адмовiць яму ў разводзе цi яшчэ што. Я цвёрда рашыла: не зраблю i кроку ў Найтбрыдж Святога Поля, пакуль не змагу з'явiцца сюды, дрыжучы, з ахапкам лiлеяў у руках.
- Дык, значыць, вы прыехалi вывучыць сiтуацыю?
- Але.
- Еh biеn! - сказаў Пуаро.
- Вядома, Х'юга меў рацыю! Усе ў гэтай сям'i ненармальныя! За выключэннем Рут, тая, як быццам, нармальная. Яна залучыла сабе прыяцеля i ставiлася да iдэi шлюбу не з большым энтузiязмам, чым я.
- Вы маеце на ўвазе мiстэра Бараўза?
- Бараўза? Ды не! Рут не закахалася б у такога няшчырага чалавека.
- Дык хто ж быў прадметам яе захаплення?
Сьюзен Кардвэл памаўчала, працягнула руку па цыгарэту, запалiла i адказала:
- Лепей вы пацiкаўцеся пра тое ў яе. Урэшце, што мне да таго.
Маёр Рыдл запытаўся:
- Калi апошнi раз вы бачылi сэра Гервазы?
- Надвячоркам, калi была гарбата.
- Вы не заўважылi чаго-небудзь нязвыклага ў яго паводзiнах?
Дзяўчына пацiснула плячыма.
- Ён быў як заўсёды.
- Што вы рабiлi пасля гарбаты?
- Гуляла ў бiльярд з Х'юга.
- Больш вы не бачылi сэра Гервазы?
- Не.
- А як вы ўспрынялi стрэл?
- З гэтым было трохi дзiўна. Разумееце, мне здалося, што быў першы гонг, таму я хуценька пераапранулася, выскачыла з пакоя, пачула, як я падумала, другi гонг i кiнулася ўнiз па лесвiцы. У першы вечар я спазнiлася на адну хвiлiну на абед, i Х'юга сказаў мне, што гэта амаль перакрэслiла нашы надзеi на Старога. Вось я i пабегла ўнiз. Х'юга быў якраз перада мною, i тады пачуўся нейкi дзiўны трэск, i Х'юга сказаў: гэта корак ад шампанскага; але Снэл запярэчыў; дарэчы, i я не думала, што той гук даляцеў са сталовай. Мiс Лiнгард лiчыла, што ён пачуўся зверху, але ўрэшце мы сышлiся на зваротнай успышцы аўтамабiля, гурмой рушылi ў гасцiную i забылiся пра гэта.
- Вам нiколi не прыходзiла, хоць на момант, думка, што сэр Гервазы мог застрэлiцца? - запытаўся Пуаро.
- Ну, як такое магло прыйсцi мне ў галаву? Стары, здавалася, цешыўся жыццём i сабою. Я не магла i падумаць, што ён зробiць такое. I не магу здагадацца, чаму ён гэта зрабiў. Вiдаць, толькi таму, што быў ненармальны.
